Danas na programu Šljamhaus

Danas će, na 2. programu Radio Beograda, u 18.32 biti premijerno emitovana radio drama Šljamhaus nastala prema romanu Ivana Glišića, a u dramatizaciji Ivana Velisavljevića i režiji Zorana Rangelova.
Inspirisan revolucionarnim teorijama zvuka, glavni junak Šljamhausa sprovodi svoj životni projekat – zvučnu istoriju jednog kvarta zvanog Centar Grada u Centru Grada (CGUCG). Od građevinskog stručnjaka, koji pripoveda o misterijama pri postavljanju temelja za CGUCG, preko komšinice tračare, do ispovesti samog glavnog junaka, probijamo se kroz zgarište jednog urbanog gmaza. I postavlja se pitanje, da li zgrade, kao samosvojna bića i džinovske kutije šibica bude zlo u ljudima, ili se zlo useljava u zidove kada ljudi uzmu ključ u ruke.

Dramu je snimio Dejan Ivanović. Za lekturu se pobrinula Olga Babić, za muziku
Dragan Mitrić, a membranu mikrofona tresu Branislav Platiša, Miodrag Milovanov, Siniša Ubović i Dobrila Ilić.

Dopuna na dan 12. oktobra:


U Politici je izašla kritika "Šljamhausa" iz pera dugogodišnjeg radijskog kritičara Raška V. Jovanovića. Izuzetno cenimo rad gospodina Jovanovića, kao valjda jedinog kritičara koji godinama piše o radio dramama, i primamo k znanju njegove primedbe i komentare. Nadamo se da ćemo uskoro na ovom blogu predstaviti i dvotomnu knjigu izabranih tekstova Raška V. Jovanovića "Od istog slušaoca", koju je nedavno objavio RTS.


Evo, dakle, Jovanovićeve kritike Šljamhausa:


MOĆ I DEJSTVO ZVUČNIH STRUJANJA


Da je i na radiju, kao i u pozorištu uostalom, počela nova sezona, što će reći da je prispela jesen, dokazuju premijere što se izvode u okviru Dramskog programa. Iako je neznatno smanjena radio-dramska produkcija, što je svakako šteta, premijera novih ostvarenja ipak ima. To znači da lagano izlazimo iz letošnjeg začaranog kruga dramskih repriza, koji je, kako nam se učinilo, ove godine realizovan nešto smišljenije nego ranije, mada je bilo slučajeva kada bismo se upitali na osnovu kakvih kriterijuma je reprizirana ova ili ona emisija. Takva pitanja, naravno, uvek su umesna, budući da se mogu postavljati i kada je reč o premijernim izvođenjima. Upravo kada se radi o najnovijoj premijeri izvedenoj u okviru serije "Radio igra" nameće se pitanje kako i zašto je ovo delce dospelo na repertoar. 


Reč je  priči "Šljamhaus" Ivana Glišića u radio-dramatizaciji Ivana Velisavljevića, koja je verovatno dospela na repertoar zato što tretira moć zvučnih talasa i iz fizičkog aspekta. Naiime, u ovoj više minijaturi, a manje radio-igri, na osnovu dosijea u vidu zvučnih snimaka što ih je načinio jedan od stanara nekadašnjeg gradskog naselja pod nazivom "Centar grada u centru grada" priča se o sudbini ovog ozloglašenog centra pošto je pod sumnjivim okolnostima izgoreo. Zvučni dosije omogućava da se čuje glas projektanta, koji objašnjava kako je čitava građevina podignuta naopako, jer je sazidana prema planovima iscrtanim na paus-papirima, koje su graditelji greškom čitali sa naličja, te je leva strana u realizaciji postala desna, i obratno! Pored ovakvih informacija, čuli smo i priču jedne domaćice, koja govori o pojedinim stanarima, ali i o jednom stanu u kojem je bila nelegalna ginekološka ordinacija za ekskluzivnu klijentelu. Takođe, i pretpostavku o tome da su zgradu mogli zapaliti usmereni zvučni talasi jednog snimatelja, kome je to već pošlo za rukom da učini sa jednom diskotekom... Dabome, moglo se još štošta čuti o negdašnjem životu u toj zgradi, te smo asocirali i na neke negdašnje, ali i savremene društvene pojave. 


Minijaturu Ivana Glišića "Šljamhaus" režirao je Zoran Rangelov oslonivši se na kombinaciju apstraktnih i konkretnih šumova u izboru muzičkoga saradnika Dragana Mitrića u okviru koje je proticao razgovor detektiva i snimatelja, koji ponekad nije bio klišen knjiških pojedinosti. Glumci: Dobrila Ilić (domaćica), Branislav Platiša (detektiv), Miodrag Milovanov (projektant) i Siniša Ubović (snimatelj). 


Nije li ovo delce više odgovaralo seriji dramskih minijatura, koje se emituju ponedeljkom, odmah posle ponoćnih vesti na talasima Prvoga programa Radio Beograda?


Raško V. Jovanović